Nhà điêu khắc có nhiều tượng đài về chiến tranh Cách mạng nhất Việt Nam

Trong không khí cả nước kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2014), Hội Mỹ thuật Việt Nam tổ chức triển lãm trưng bày hơn 60 tác phẩm hội họa và điêu khắc xuất sắc nhất của họa sỹ - nhà điêu khắc Lê Đình Quỳ với chủ đề Hội họa chọn lọc Lê Đình Qùy 2014 tại Trung tâm Triển lãm Mỹ thuật - Nhiếp ảnh, Hà Nội.

Họa sỹ - nhà điêu khắc Lê Đình Quỳ sinh năm 1940, quê ở  xã Xuân Quang, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Ông là một trong những nhà điêu khắc Việt Nam hiếm hoi được đào tạo bài bản tại Đại học Mỹ thuật Ki-ep (Liên Xô cũ) trong những năm 1961 – 1964. Năm 1966, ông tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Việt Nam và đỗ Thủ khoa Điêu khắc.

Sau gần nửa thế kỷ đam mê và sáng tạo, trong giới Điêu khắc và Hội họa Việt Nam, nói đến Lê Đình Quỳ, thì không ai là không biết. Bởi ông chẳng những là Hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam kỳ cựu (đã vào Hội tròn 45 năm nay) mà còn là người đang giữ kỷ lục về số lượng tác phẩm Tượng đài đã được xây dựng. Thống kê cho thấy: hiện ông đang giữ kỷ lục là người xây dựng số lượng tượng đài lớn với 17 tác phẩm về đề tài lịch sử và cách  mạng. Những bức tượng đó được xây dựng ở khắp mọi miền Tổ quốc. Từ Lai Châu, Nghĩa Lộ về Hà Nội, Sóc Sơn, Hà Tây, Thanh Hóa, Quảng Trị, Huế vào tới tận Vĩnh Long. Ông còn có nhiều bức tượng đẹp trưng bày tại các triển lãm, bảo tàng trong và ngoài nước.

Năm 2007, Lê Đình Quỳ đã vinh dự được nhận Giải thưởng Nhà nước với các tượng đài: Lão dân quân Hoằng Trường, Không quân nhân dân Việt Nam và Ngã Ba Đồng Lộc…

Đã có nhiều nhà phê bình đánh giá cao các tác phẩm của ông. Khi xem những đứa con tinh thần của Lê Đình Quỳ, hoạ sĩ- nhà phê bình mỹ thuật Đặng Trường Lưu đã đánh giá: “Có một cái gì đó rất riêng, rất Lê Đình Quỳ trong nghệ thuật khai thác nội tâm nhân vật, trong việc dắt díu đầy thuyết phục người xem đến với giá trị nhân văn của tác phẩm, qua bao nhiêu le lói thầm thì của đường dao, thớ đá. Ông vừa hở ở những tài tình dẫn dụ, vừa kín đáo ở khả năng ám ảnh và neo buộc lòng người. Đến với Lê Đình Quỳ, người ta tìm thấy ở tác phẩm của ông những tố chất về thiền, những cảm quan bập bùng âm dương, vũ trụ. Khi ngắm những tác phẩm có cấu trúc hình tượng và bố cục thiên về chiều ngang, về trục hoành (như Thánh Gióng, Biển, Lý Công Uẩn 1 và 2…) tôi cứ nghĩ mãi về sự gửi gắm nào đó của ông- một chút nỗi niềm hay lòng mong mỏi tồn sinh trước biến thiên trời đất. Có lẽ thường trực trong ông là tâm trạng, là phương châm ứng xử cộng hưởng, cộng đồng, nên sáng tạo của Lê Đình Quỳ không mấy manh nha, kể lể và vụn vặt.”

Bên cạnh điêu khắc, hội hoạ cũng góp phần không nhỏ làm nên tên tuổi của ông.  Lê Đình Quỳ là một trong những họa sĩ có số lượng tranh sơn dầu cỡ lớn nhiều nhất Việt Nam. Không ít nhà phê bình hội hoạ đánh giá rằng: Bút pháp hội họa của ông khỏe khoắn, khoáng đạt và hấp dẫn người xem. Ông có số lượng tranh sơn dầu đồ sộ cả về số lượng, chất lượng và kích thước. Tranh của ông, ít thấy những bức cỡ nhỏ mà thông thường cũng phải 170cm x 170cm hoặc 200cm x 200cm. Ông vẽ theo nhiều quan niệm, đi từ cổ điển, hiện thực cho đến trừu tượng. Ông nhận định rằng: Những bức tranh trừu tượng của ông đặc sắc bởi nó mang hình thể, phát triển từ quan điểm nghệ thuật phương Đông với mô – típ trống đồng Đông Sơn, Âm dương ngũ hành…

Trong lần triển lãm này có rất nhiều tác phẩm được trưng bày. Ông có trao đổi với phóng viên rằng ông đã cố gắng hết sức để có thể trưng bày được 75 tác phẩm, ứng với 75 năm tuổi đời của ông. Những tác phẩm trưng bày được chắt lọc trong hàng ngàn tác phẩm của Lê Đình Qùy đã được ông sáng tác trong suốt nửa thế kỷ qua, phản ánh những lát cắt lịch sử hào hùng, anh dũng của quân và dân ta qua 2 cuộc kháng chiến cũng như sức mạnh của nhân dân trong công cuộc xây dựng, đổi mới đất nước. Triển lãm thể hiện nhiều nội dung phong phú qua các tác phẩm hội họa về chiến tranh, chiến thắng, nhân dân lao động, đời sống, môi trường … cũng như qua những những bức tượng điêu khắc tinh xảo. Đặc biệt, triển lãm còn trưng bày những bức tranh khổ lớn chụp lại các tượng đài nổi bật của Lê Đình Quỳ ở khắp các địa phương trong cả nước.

Cũng trong khuôn khổ buổi khai mạc triển lãm ngày 10/5, Tổ chức kỷ lục Việt Nam trao tặng bằng xác lập kỷ lục “Nhà Điêu khắc có nhiều Tượng đài về chủ đề chiến tranh Cách mạng nhất Việt Nam” cho Họa sỹ - Nhà Điêu khắc Lê Đình Quỳ. Đây là một món quà tinh thần vô cùng quý giá đối với ông và món quà này cũng sẽ một lần nữa khích lệ Lê Đình Quỳ cho ra đời nhiều tác phẩm nghệ thuật có giá trị cao. Triển lãm kéo dài từ ngày 10/5- 17/5.

Ảnh và bài: Trúc Diệp