Bếp Việt - Không chỉ là thương hiệu quốc gia

Ông Hoyer nhận xét: “Tôi là một người hiểu biết khá rõ, và biết nấu nhiều món ăn Tàu, món ăn Thái, tôi cho rằng món ăn Việt ngon hơn bởi sự hài hoà hơn hẳn về mùi, vị và màu sắc, cũng như tinh tế hơn hẳn.

Chẳng hạn, món Thái quá cay và quá chua, nói chung là quá khích. Còn món ăn Việt, chẳng hạn như canh chua cá lóc, các vị cay, chua, ngọt, hay thậm chí đắng, được kết hợp rất hài hoà, vừa miệng và sự kết hợp các màu trắng, đỏ, vàng, hay xanh, trông rất ưa mắt”.

Nhưng câu chuyện của ông Hoyer không chỉ dừng lại ở chuyện cạnh tranh với người Thái, mà còn lan sang khía cạnh văn hoá và lối sống trong ẩm thực.

Tại sao ông lại chọn các món ăn Việt để viết sách giới thiệu?

Câu chuyện hơi dài một chút.

Lẽ ra, tôi đã phải tham gia cuộc chiến tranh ở Việt Nam, nếu hiệp định Paris không được ký vào đầu năm 1973, khi tôi đã đến tuổi nhập ngũ. Vì vậy, Việt Nam là một cái gì đó đặc biệt với tôi.

Tôi đã tìm hiểu về Việt Nam qua những người Việt qua Mỹ di tản khi chiến tranh kết thúc. Chính những người Việt này đã dạy tôi nấu những món ăn Việt đầu tiên, để rồi tôi ngày càng thân thiết với cộng đồng người Việt bên đó và ngày càng học được nhiều món ăn.

Một người bạn Việt kiều của tôi, sau khi trở về Việt Nam vào giữa những năm 90 của thế kỷ trước đã nói với tôi rằng hãy đến Việt Nam, món ăn rất tuyệt, và con người cũng rất tuyệt. Tôi bắt đầu có ý nghĩ sẽ viết một cuốn sách về bếp Việt từ đó.

Ở Việt Nam cũng có nhiều cuốn sách giới thiệu về ẩm thực, cũng như dạy nấu ăn. Vậy, điều gì làm nên sự khác biệt giữa cuốn sách của ông với những cuốn sách này?

Cuốn sách của tôi là sự khám phá ẩm thực Việt Nam của một người Mỹ. Nhưng, quan trọng hơn, cuốn sách không chỉ dạy nấu ăn. Tôi còn nói về lịch sử, địa lý, văn hoá và con người ở Việt Nam.

Tôi có dành một số trang để viết về những địa phương tiêu biểu. Chẳng hạn một chút gì đó về đồng bằng sông Cửu Long, về Sài Gòn, văn hoá Chăm, Hội An, Hà Nội…

Cách người Việt Nam ăn ở trong bữa cơm gia đình thế nào cũng là điều thú vị với người phương Tây. Người phương Tây thì ai ăn đĩa người ấy, có khẩu phần hết. Nhưng người Việt Nam thì chỉ có bát cơm là riêng, còn thức ăn thì chung.

Cái văn hoá ở đây, theo tôi nghĩ, không chỉ đơn thuần là chia sẻ thức ăn, mà còn là sự quan tâm đến nhau thông qua việc gắp cho nhau, và nhường nhịn cho nhau.

Ông có nhắc đến ý định tổ chức các tour du lịch ẩm thực. Điều đó sẽ thực hiện như thế nào?

Bản thân, yếu tố văn hoá trong ẩm thực Việt Nam là một yếu tố khác biệt. Cái đặc sắc này được thừa hưởng từ chính cái đặc sắc của văn hoá Việt Nam với sự kết hợp của nhiều nền văn hoá khác nhau. Nhiệm vụ của tôi chỉ là quảng bá thôi.

Ẩm thực cũng là sự khám phá, chứ không thuần tuý là thưởng thức các món ăn ở nhà hàng 5 sao. Có những lúc, các du khách chúng tôi ra chợ, mua thực phẩm về, rồi các chuyên gia hướng dẫn họ tự chế biến tại nhà những người bạn Việt Nam của tôi. Họ cũng biết thêm cách ăn của người Việt Nam thế nào. Đó sẽ là ấn tượng mạnh mẽ nhất, khác biệt nhất trong cả chuyến đi của họ.

Tôi đang lên kế hoạch kết hợp các chương trình du lịch, tự trải nghiệm và nấu ăn, vốn khá phổ biến trên truyền hình Mỹ, trong một tour ẩm thực ba trong một. Tôi sẽ đưa một loạt các đầu bêp chuyên nghiệp từ các bang khác nhau trên đất Mỹ tới Việt Nam, giới thiệu với họ về Bếp Việt.

Theo Huỳnh Phan
Báo SGTT