Về làng Vũ Đại thưởng thức món cá kho gia truyền

Làng Vũ Đại thuộc huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam, có truyền thống kho cá từ rất lâu đời. Người dân kho cá ăn quanh năm và cá kho còn được cung kính dâng lên tổ tiên trong mâm cơm cúng ngày Tết.

Cá kho làng Vũ Đại có màu đen nâu, thịt cứng, xương mềm, khi ăn không phải bỏ đi một chút nào.(ảnh internet)

Theo như người dân trong vùng kể lại, món cá kho làng Vũ Đại có từ năm 1981, tuy nhiên, lúc đó món cá này vẫn chưa thực sự được nhiều người biết đến. Song, nhờ hương vị đặc biệt mà những năm gần đây món cá kho lại là sản phẩm quý được mọi người chọn làm quà biếu mỗi khi ghé thăm làng.

Được biết, người có công làm sống lại món cá kho làng Vũ Đại là ông Trần Bá Luận - một người lính hậu cần của chiến trường Campuchia năm xưa. Vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên trước kia, mỗi lần con cháu đi xa nhà, ông Luận thường kho những niêu cá để làm quà biếu. Những người được thưởng thức món cá kho do ông Luận làm đã cảm nhận được hương vị thơm ngon đặc biệt, kể từ đó, món cá kho làng Vũ Đại được đông đảo mọi người biết đến.

Cá kho niêu đất Vũ Đại, Hà Nam rất kỳ công (ảnh internet)

Để kho được một nồi cá kho ngon không hề đơn giản. Đầu tiên phải chọn niêu, niêu không được sứt mẻ, đất nung niêu phải là đất Nghệ An hoặc Thanh Hóa. Trước khi kho phải cho một nắm gạo vào đun cháo cho niêu được bền. Thông thường, củi được dùng để kho cá là củi nhãn vì sẽ làm mất mùi đất nung và làm cho món cá có hương thơm hấp dẫn hơn.  

Cá được kho phải là loại cá trắm đen, nặng từ 3 đến 5kg, kho phải bỏ lại đầu và đuôi. Ngoài các loại gia vị như sườn lợn, giềng, gừng, nước cốt chanh, kẹo đắng còn có một loại gia vị đặc biệt là nước cốt tương cua. Đây được coi là một trong những bí quyết làm cho niêu cá có hương vị thơm ngon hấp dẫn.

Điều đặc biệt là món cá kho làng Vũ Đại tuyệt đối kiêng nước lã và cá chỉ được kho một lửa, liên tục từ 10 -12 giờ duy trì đều cho tới khi trong nồi chỉ còn một thìa nước thì bắc khỏi bếp.

Trong quá trình kho cá, người đun phải đảm bảo được cho ngọn lửa cháy vừa đủ.

Cá kho làng Vũ Đại xương thịt quện vào nhau, khi ăn không phải bỏ đi tí nào, vì vậy những người sành ăn phải đặt trước hàng tháng mới có được niêu cá của làng Vũ Đại. Vào những ngày giáp tết, khách từ các nơi đổ về đặt hàng liên tục để kịp có cá vào ngày tết. Tại đây, du khách có thể đến tận nơi, tham gia vào quá trình kho cá và đặt hàng với các cơ sở chế biến.

Giờ đây, hầu như người dân cả nước đều từng nghe đến tiếng cá kho làng Vũ Đại ở Hà Nam, rất nhiều người thưởng thức, ai ai cũng khen ngon. Và trong tiết trời se lạnh của mùa đông, được thưởng thức món cá kho gia truyền của làng Vũ Đại quả là rất tuyệt vời.

Nhữ Trang