Ra Cát Hải xem dân làm mắm

(Dân trí) - Nếu chỉ đến Cát Hải để ngắm cảnh, nghỉ dưỡng, vài lần bạn sẽ cảm thấy chẳng còn gì khám phá, để làm mới chuyến đi bạn có thể tới làng Việt Hải… khám phá nghề làm mắm, đây sẽ là một trải nghiệm mới thú vị mà chẳng vùng biển nào có được.


Ra Cát Hải xem dân làm mắm

Nghề làm nước mắm ở Cát Hải, Cát Bà có cách nay hàng thế kỷ. Nước mắm Cát Hải bắt nguồn từ cái tên nước mắm Vạn Vân. Chính vì thế, chỉ cần bước chân lên đảo, thứ mà bạn cảm nhận đầu tiên là mùi hương mằn mặn, thơm thơm nồng ấm. Đó chính là mùi nước mắm từ các xưởng sản xuất lan toả khắp trên đảo. Đó cũng là mùi vị đặc trưng riêng của hòn đảo nhỏ này.

Ra Cát Hải xem dân làm mắm

Từ xưa, nước mắm Vạn Vân nổi tiếng Đông Dương bởi chất lượng và hương vị hiếm có với độ đạm từ 15 đến 40%/1 lít. Nhắc đến nước mắm dân Bắc kỳ có câu: Dưa La, húng Láng, nem Báng, tương Bần/ nước mắm Vạn Vân, cá rô Đầm Sét.

Ra Cát Hải xem dân làm mắm

Đối với người dân huyện đảo Cát Hải thì nước mắm Cát Hải là thứ không thể thiếu trong bữa cơm của mỗi gia đình. Với họ, không có một thứ nước chấm nào có thể thay thế nó trong mỗi bữa cơm. Vị thơm đặc trưng của nước mắm Cát Hải  được tạo ra từ những mẻ cá cơm, cá Mực hay cá Nhâm  cộng với muối biển tinh tuyển.

Ra Cát Hải xem dân làm mắm

Phương pháp làm mắm Cát Hải, mà quyết định chất lượng là công đoạn chế biến chượp chủ yếu là thủ công. Trong đó chủ yếu vẫn là cá Nhâm vì đây là loại cá có rất nhiều ở vùng biển Cát Hải – Long Châu, lại là loại cá khi sử dụng làm mắm có mùi thơm đặc biệt.

Ra Cát Hải xem dân làm mắm

Cá được vệ sinh sạch sẽ, sau đó đem trộn với muối và đưa vào các chum sành hoặc bể để ủ tạo hương (gọi là chượp). Đối với mắm Cát Hải thì điều quan trọng không thể thiếu là đem chượp phơi nắng, thỉnh thoảng phải đánh đảo đều cho ngấu. 

Ra Cát Hải xem dân làm mắm

Chượp ủ và phơi nắng đủ từ 12 tháng đến 24 tháng cho cá tự chín. Khi đó chượp hết mùi tanh của cá, chuyển sang mùi thơm đặc trưng, nước chuyển màu vàng nhạt đến cánh gián là được thì mới đưa vào lọc thành nước mắm.

Ra Cát Hải xem dân làm mắm

Người ta tính rằng mỗi năm làng mắm ở Cát Hải cho ra lò tới cả gần 5 triệu lít nước mắm. ở Cát Hải chính nắng và gió đã hương vị đặc trưng của nước mắm Cát Hải là điều kiện tự nhiên sẵn có của vùng biển đảo này.

Ra Cát Hải xem dân làm mắm

Đặc biệt là nước mắm Cát Hải là sản phẩm sạch bởi những người làm ra nó luôn tuân thủ đạo đức nghề nghiệp, không sử dụng bất cứ một loại hoá chất nào để tạo hương, tạo mùi hay tạo màu, tất cả những thứ đó đều có được từ cá và muối.

Ra Cát Hải xem dân làm mắm

Sau mỗi chuyến ghé thăm Cát Hải, những chai nước mắm sóng sánh, thơm nức là món quà không thể thiếu mà bạn bè gần xa mang về. Tuy vậy, có một điều mà không phải du khách nào cũng biết đó là sẽ rất thú vị nếu bạn dành ít thời gian để tận mắt chứng kiến những sân mắm trải dài miên man, được quan sát, nghe lý giải về quy trình làm mắm và đương nhiên là nếm “tận gốc” hương vị ngon tuyệt.

Hữu Thắng
Hữu Thắng