Lên Sơn La, chỉ khách quý mới được chiêu đãi “đại tiệc” côn trùng

(Dân trí) - Với người dân mảnh đất Sơn La, chợ phiên nếu thiếu côn trùng sẽ kém đông vui, còn bữa cơm đãi khách quý không có những món ăn từ côn trùng thì đạm bạc. Những món ăn này mang đậm hương vị dân dã nhưng lại có sức hấp dẫn lạ kỳ với thực khách phương xa.

Bọ xít

Trong suy nghĩ của nhiều người, bọ xít là một loài vật hôi hám và đáng sợ, hơn nữa còn có thể gây bỏng rát khi dính phải. Thế nhưng, đối với người dân Sơn La, bọ xít lại là món ngon khoái khẩu.

Bọ xít rừng hiếm hơn nên giá cả đắt đỏ nhưng ăn lại ngon và bổ hơn. Bọ xít không sống trên cây nhãn mà sống rải rác ở khắp nơi, thậm chí chúng làm tổ ngay trong những hốc đá. Vì thế, tìm được chúng đã khó, bắt được chúng còn khó hơn và giá bọ xít rừng thuộc loại cao, khoảng 400.000đ/kg.

Trong quan niệm của người dân Sơn La, bọ xít rừng có thể chữa được nhiều bệnh.
Trong quan niệm của người dân Sơn La, bọ xít rừng có thể chữa được nhiều bệnh.

Cách chế biến bọ xít tương đối cầu kì để khử hết mùi của chúng. Bọ xít sau khi mang về được thả vào nước muối loãng cho phun bớt tuyến hôi rồi lại được rửa sạch trong nước măng chua một lượt nữa.

Sau đó, bọ xít được rang vàng ruộm lên, bày ra đĩa cùng với lá chanh thái nhỏ. Mùi hôi đã hoàn toàn biến mất, thay vào đó là mùi thơm đặc trưng và thoáng nồng nhẹ của lá chanh. Bọ xít rang giòn tan trong miệng, vị ngọt bùi, beo béo hòa cùng cảm giác tê tê gây kích thích, khiến thực khách không thể ngừng đũa.

Ve sầu

Mùa hè, ve sống nhiều trên các thân, ngọn cây. Nếu muốn có món ăn ngon từ ve, người dân Sơn La phải đi bắt từ lúc trời sẩm tối – thời điểm ve bắt đầu lột xác từ ấu trùng để trưởng thành. Lúc này, thân ve sầu rất mềm, hay còn gọi là ve sầu sữa. Chỉ sau khi lột xác khoảng 30 phút, cánh của chúng khô cứng lại, ăn sẽ không còn ngon.

Ve sầu chiên thơm, ngon, bùi và giòn, là món khoái khẩu của nhiều người
Ve sầu chiên thơm, ngon, bùi và giòn, là món khoái khẩu của nhiều người

Ve sầu được chế biến thành nhiều món, nhưng ngon nhất phải kể đến chiên giòn. Sau khi bắt được ve, người dân cho vào túi buộc kín lại, đem về rửa sạch trong nước muối loãng để chúng không mọc cánh mà thoát xác được.

Để không bị ngộ độc, ve lại được nhúng qua nước sôi rồi rửa sạch bằng nước lạnh. Trên bếp lửa rực hồng, người ta cho những con ve sầu vào chảo dầu nóng, khi thấy chúng chuyển sang màu vàng là đã chín.

Vị bùi bùi của ruột ve sau lớp vỏ giòn tan thơm phức, thêm đậm đà khi chấm vào bát nước mắm, và kết thúc là cái cay tê lưỡi của rượu Sơn La luôn kích thích vị giác của những người khó tính.

Tằm sắn

Ai nấy đều biết tằm dâu là 1 món ăn độc đáo, nhưng không nhiều người được thưởng thức tằm sắn - 1 loại tằm to bằng ngón tay người lớn. Thoạt nhìn, tằm sắn sẽ gây ra cảm giác kinh sợ vì to chẳng khác gì loài sâu khổng lồ. Nhưng khi được thưởng thức, thực khách sẽ thấy đây là 1 món vừa ăn sạch, vừa bổ dưỡng.

Tằm sắn có vẻ ngoài khiến thực khách e ngại.
Tằm sắn có vẻ ngoài khiến thực khách e ngại.

Tằm sắn có hai cách chế biến phổ biến. Người ta có thể thả sâu vào chảo dầu, để một lúc cho rám vỏ rồi ăn cùng nước mắm nguyên chất. Món ăn này có lớp vỏ bên ngoài giòn nhưng phần nhân bên trong rất mềm, có vị bùi bùi, thơm ngậy. Đơn giản hơn là món tằm sắn nướng. Đây cũng là món ăn hấp dẫn không ít thực khách.

Trong những ngày mưa gió với tiết trời hơi se lạnh, còn gì thú vị và ấm áp hơn khi ngồi quây quần bên chảo dầu đặt ở giữa, thả những con sâu sắn vào nghe tiếng xèo xèo, ăn ngay khi vẫn còn nóng rẫy và nhâm nhi ly rượu nồng.

Dế

Dế là món ăn vừa khơi gợi sự tò mò, nhưng đồng thời cũng khiến người ta rùng mình khi nghĩ về. Những món ăn chế biến từ dế mèn là đặc sản có từ lâu đời và khiến người dân Sơn La vô cùng tự hào.

Chế biến món ăn từ dế mèn không khó, nhưng luôn đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận
Chế biến món ăn từ dế mèn không khó, nhưng luôn đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận

Dế chiên giòn là món nhậu yêu thích của nhiều người, không chỉ người dân bản địa mà còn có cả những thực khách dưới xuôi. Đĩa dế chiên có màu vàng và hấp dẫn bởi các loại gia vị quyện vào nhau.

Đằng sau mỗi đĩa dế mèn chiên vàng ruộm thơm ngon là một quá trình công phu từ việc bắt dế, lựa chọn nguyên liệu, sơ chế và nấu nướng. Bắt dế tuy không khó nhưng cần sự chăm chỉ.

Với sự khéo léo, sáng tạo của con người, có đến hàng chục món ngon độc đáo được chế biến từ dế mèn. Ngoài món dế chiên giòn truyền thống, còn có thể kể đến các món như: dế rang muối ớt, dế nướng, dế chiên bột, dế chiên bơ, gỏi dế, dế kho tiêu… cũng hấp dẫn không kém.

Hoàng Ngọc

Tổng hợp